Iedereen heeft recht op een waardig levenseinde
11 november 2023
HET BELANG VAN STIL TE STAAN BIJ HET LEVENSEINDE
Hoe klinkt het om op een doordeweekse avond, omringd door duisternis en regen, in je auto te stappen en naar een lezing te gaan over een waardig levenseinde?
Op het eerste gezicht misschien niet zo aanlokkelijk, en je vraagt je wellicht af waarom je nu al zou moeten nadenken over zoiets.
Echter, het leven is eindig voor ons allemaal, en het is van wezenlijk belang om even stil te staan bij wat de wensen zijn van zowel je dierbaren als jezelf met betrekking tot dit onderwerp. Professor Distelmans is een autoriteit op dit gebied en heeft al indrukwekkend werk verricht in dit domein.
Het is namelijk geen eenvoudige kwestie, en daarom is het van uiterst belang om goed geïnformeerd te zijn. Vandaar dat ik zulke lezingen organiseer, omdat ze een verschil kunnen maken.
Om het bos door de bomen te vinden in deze moeilijke materie heb ik een opsomming van de mogelijkheden gemaakt.
1. Het niet opstarten of stoppen van een zinloos geworden behandeling
De medische wetenschap maakt steeds meer mogelijk maar dat betekent niet dat élke medische handeling altijd moet doorgevoerd worden.
Zo wordt therapeutische hardnekkigheid vermeden. Men kan ervoor kiezen om een behandeling niet op te starten of te stoppen indien:
- de behandeling niet langer zinvol of doeltreffend is
- de behandeling de levenskwaliteit van de patiënt aantast
Voorbeelden: het stoppen van de nierdialyse bij een terminaal zieke nierpatiënt of het niet opstarten van een chemotherapie bij een patiënt
met een terminale kanker.
Situatie 1: de patiënt is wilsbekwaam
- De wensen en de wil van de patiënt komen op de eerste plaats. Een patiënt kan bijgevolg een behandeling weigeren. Zelfs wanneer deze weigering leidt tot vroegtijdig overlijden is de zorgverlener verplicht deze beslissing te respecteren (cfr. Patiënten rechten wet).
- Bij elke stap in de behandeling blijft de arts verantwoordelijk en beslist hij of een bepaalde medische handeling nog zinvol is. Hij houdt hierbij rekening met de huidige stand van de medische wetenschap en de belasting voor de betrokken patiënt. Indien de arts beslist een bepaalde behandeling te stoppen of niet op te starten moet hij de patiënt hierover informeren en in principe zijn akkoord vragen.
Situatie 2: de patiënt is niet wilsbekwaam
- De patiënt maakte een voorafgaande negatieve wilsverklaring op: hierdoor anticipeerde de patiënt op zijn wilsonbekwaamheid en heeft hij vastgelegd onder welke omstandigheden hij bepaalde tussenkomsten / behandelingen hij niet meer wil.
- De patiënt maakte geen negatieve wilsverkaring op: de arts handelt in het belang van de patiënt en deelt zijn beslissing mee aan de eventuele vertegenwoordiger (die geen echte inspraak heeft).
2. Het aanpassen van de pijnstilling en palliatieve sedatie
- Opdrijven pijnstilling: Indien een patiënt aan het einde van zijn leven enorme pijnen moet doorstaan kan men ervoor kiezen om de pijnstillende medicatie op te drijven zodat deze persoon toch ‘pijnvrij’ kan overlijden. Het is mogelijk dat dit het stervensproces verkort (en dat men vroeger overlijdt), maar zonder dat dit de oorspronkelijke bedoeling was van de pijnstilling.
- Palliatieve sedatie: Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Men doet dit opdat de patiënt onbehandelbare, ondraaglijke klachten (bv. continu braken) niet meer bewust zou meemaken. Het is mogelijk dat dit het stervensproces verkort, maar zonder dat dit de oorspronkelijke bedoeling was van de sederende middelen. In sommige gevallen wordt tijdens deze sedatie de kunstmatige voeding- en vochttoediening stopgezet.
Aanpassing van de pijnstilling en palliatieve sedatie noemt men ook nog het verlichten van het stervensproces.
3. Euthanasie (of levensbeëindiging op verzoek)
Euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een arts op uitdrukkelijke vraag van de patiënt zélf. De patiënt moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen.
Euthanasiewet voorwaarden:
- wilsbekwaam
- vrijwillig, herhaald, duurzaam (schriftelijk verzoek)
- ernstig, ongeneeslijke aandoening door ziekte of ongeval
- onbehandelbaar ondraaglijk lijden
4. Levensbeëindiging zonder wettelijk kader
- Hulp bij zelfdoding waarbij de arts een dodelijk middel geeft of voorschrijft aan iemand met een ernstig gezondheidsprobleem. De patiënt neemt dit middel in op een tijdstip dat hij/zij zelf bepaalt en waarbij de arts verder niet betrokken wordt. Hulp bij zelfdoding is echter tot op vandaag niet wettelijk geregeld.
- Levensbeëindiging zonder verzoek, is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere zonder uitdrukkelijk verzoek van de betrokkene. Hiervan kan zeer uitzonderlijk sprake zijn bij een ernstig en onbehandelbaar lijden van een wilsonbekwame patiënt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een pasgeborene met een zeer ernstige aandoening waaraan de baby - na een intense lijdensweg van weken of maanden - zal bezwijken. Een ander voorbeeld is een patiënt met diepe dementie waarbij de arts doelbewust en disproportioneel de medicatie opdrijft. Hoewel men dit handelen soms als ‘barmhartige stervenshulp’ omschrijft wordt deze vorm van levensbeëindiging bij klacht juridisch met doodslag of moord gelijkgesteld.
Punt 1 en 2 (= palliatieve zorg) vormen tezamen 41% van de beslissingen. Slechts bij 4,6% gaat men over naar euthanasie.
Je kan in alle apotheken en gemeentehuizen het gratis boekje LEIF halen, daarin kan je zelf al je wensen wat betreft je levenseinde in noteren.
Meer info kan je vinden via deze webiste : https://leif.be/home/
Wil je meer lezingen van 'Blijven Ademen' volgen, schrijf je dan in op de nieuwsbrief van www.blijvenademen.be.
Of volg via deze link : https://www.blijvenademen.be/lezingen
En nu even op adem komen met deze eenvoudige ademhalingsoefening.
Neusademhaling bij sporters
Bij elke staat van zijn hoort een bepaald adempatroon. Het ligt er natuurlijk aan in wat voor situatie je je bevindt, of het bijvoorbeeld spannend is, maar in rust hoor je ongeveer zes tot acht keer.
24 januari 2025
Wat zijn de gevolgen van hyperventilatie en hoe ermee omgaan?
Wat zijn de korte- en langetermijngevolgen van hyperventilatie en hoe kan je deze aanpakken. Krijg grip op jouw klachten. Meer weten? Lees verder!
22 januari 2025
Hyperventilatie oefeningen & effectieve technieken om hyperventilatie onder controle te krijgen
In dit artikel bespreken we drie praktische technieken waarmee je zelf op een eenvoudige manier aan de slag kan gaan én die je zullen helpen om dit onzichtbare spook aan te pakken.
11 januari 2025
Wat is hyperventilatie en hoe herken je het?
Hyperventilatie kan je overvallen in stressvolle situaties, maar het kan ook sluimerend aanwezig zijn zonder dat je direct doorhebt wat er speelt.
6 januari 2025
Waarom wij fan zijn van Kalm Waes
Een rustig ademende en mediterende Tom Waes? Het klonk eerst als een grap, maar het blijkt serieus te zijn!
17 september 2024
Biofeedback toestellen
Wij meten de hartritmevariabiliteit (HRV), de verschillende tijden tussen de polsslagen, en werken dus met cardiofeedback.
29 april 2024
Kan je met Pebbles je stress wegademen?
Glimp ontwikkelde Pebbles – een soort slimme steentjes (twee steentjes) – die je stimuleren om op een rustgevende manier adem te halen.
24 april 2024
Wat is een Moonbird en hoe werkt het?
Moonbird is een biofeedbacktoestel ontworpen om de kracht van ritmische ademhaling te benutten.
17 april 2024
Tot rust komen met deze 7 tips
Hoe kom je tot rust bij stress of hoe kan je stress verminderen? Hier zijn 7 effectieve tips die kunnen helpen om te ontspannen.
14 maart 2025
Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn
Deze tips komen uit het boek 'Wat echt werkt bij kinderen die snel angstig zijn" van psychologe Wendy de Pree.
28 februari 2024
Goed slapen ‘s nachts begint al overdag
Lees onze tips voor een goede nachtrust en pas deze toe zodat je beter gaat slapen.
22 februari 2024
Wat is en hoe voelt chronische hyperventilatie?
Chronische hyperventilatie treedt op wanneer subtiele overademhaling zicht voordoet. Lees hier meer over chronische hyperventilatie en hoe je ze kan herkennen.
9 februari 2024
Het effect van ademhalingsoefeningen op migraine
Wist je dat ademhalingsoefeningen de pijn van migraine kunnen verlichten?
5 februari 2024
Hartcoherentie als hulpmiddel bij autisme en stress
Eenvoudige ademhalingstechnieken kunnen mensen met autisme tot rust brengen.
1 februari 2024
Hebben hoogsensitieve mensen baat bij ademhalingsoefeningen?
Hoewel overprikkeling in onze maatschappij bijna onvermijdelijk lijkt, kun je leren om je eigen overprikkelingssignalen vroegtijdig op te pikken.
5 januari 2024
3x Ademhalingsoefeningen die stress en/of angst verlagen
Ademhalingsoefeningen om stress te verminderen zijn erg effectief. Ze verlagen je hartritme en verminderen stress of angst. Probeer deze oefeningen uit.
19 december 2023
Een eenvoudige tool om je stress te meten? Dat kan met de biodot.
Biofeedback, een klein zelfklevend bolletje - meten is weten!
8 december 2023
Kan je beter slapen, ontspannen en ademen met de Moonbird?
Een goede ademhaling is essentieel voor je gezondheid.
8 december 2023
De nieuwe Inner Balance Coherence Plus, wat is de meerwaarde?
Een toestel om je HRV (hartritmevariabiliteit) te meten.
26 november 2023
Goed slapen na een voetbad met magnesiumkristallen
De voordelen van transdermaal magnesium.
16 november 2023
Slaap je echt beter met tape op je mond?
Je slaapt beter als je door je neus ademt.
13 november 2023
Rouwen vraagt arbeid en dus ook ontspanning
Rouwen is volkomen normaal gedrag van volkomen normale mensen.
9 november 2023
Ademhaling, een cruciaal aspect in de aanpak van tinnitus.
TINNITUS - Het boek van Prof Dr Bart Vinck
8 november 2023
Goed ademen geeft meer energie en veerkracht
Ademen, iets wat we allemaal doen zonder er bij stil te staan.
24 oktober 2023
Het effect van de ademhaling op je stem
Onze ademhaling is niet alleen de basis van leven, maar ook van onze stem.
11 augustus 2023
Fight or Flight - van overleving tot moderne stress
Het "Fight or Flight" (Vechten of Vluchten) principe is diep geworteld in de geschiedenis van de menselijke evolutie.
7 juli 2023